Top 10 Gevaren op het dak

Wanneer er werkzaamheden moeten plaatsvinden op een dak, is het verstandig van tevoren een risico-inventarisatie te maken. Wat zijn de risicofactoren die valgevaar veroorzaken? Welke maatregelen moeten daarvoor worden genomen?

Ook kunnen deze factoren van situatie tot situatie verschillen. Reparatiewerkzaamheden bij een dakrand vereisen natuurlijk andere maatregelen dan onderhoud aan een lichtstraat midden op het dak. Het is dus niet zo dat een eenmalige inventarisatie volstaat voor alle toekomstige werkzaamheden op het dak.

In dit artikel gaan we in op de verschillende risicofactoren die een rol kunnen spelen bij werkzaamheden op daken.

Dakstabiliteit

Is het dak sterk genoeg om het gewicht van mensen te dragen? Is de draagconstructie intact? Zal het dak ook in de zomer op een warme dag stabiel blijven of buigt het dak dan door? Bekijk altijd de onderlaag voordat u het dak betreedt.

Ladderveiligheid en -plaatsing

Is de ladder veilig en in een hoek van 65 tot 75 graden geplaatst? Loopt de top van de ladder nog door boven de dakrand en staat de voet van de ladder stevig en stabiel op de grond? Is de ladder geborgd? Er gebeuren jaarlijkse tientallen ongelukken met werken op ladders.

Weeromstandigheden

IJsvorming, sneeuw en wind zijn altijd gevaren op het dak als de dakbedekking glad kan worden. Membraamdaken zijn vooral glad in vochtige omstandigheden en het werken op hoogte op dit soort vochtige daken zou dan ook vermeden moeten worden.

Openingen in het dak

Een onbeveiligde lichtkoepel of lichtstraat en niet afgeschermde openingen in het dak zijn een grote risicofactor. Zonder valbeveiliging is een opening in het dak even dodelijk als een dakrand. Het gevaar is wellicht nog groter omdat een gat in het dak op iedere plek kan gebeuren waarbij men dit niet verwacht.

Bewustzijn van dakrand

Iemand die op het dak werkt heeft vaak een bepaald bewustzijn over de plek waar hij of zij werkt ten opzichte van de dakrand. Het gevaar schuilt in situaties waarbij mensen die veelvuldig op het dak werken het idee hebben dat zij dit perfect kunnen. Zodra u namelijk in de veronderstelling bent dat u zich nog in een veilige afstand van de dakrand bevindt, maar in werkelijkheid bent u al vlakbij een dakrand, dan is de kans op een ongeval aanmerkelijk groter.

Ontoereikende training

Als er iemand op het dak werkt die niet goed is opgeleid, dan is deze persoon een gevaar voor de veiligheid op het dak en kan men ernstig letsel toebrengen aan zichzelf of anderen.

Onjuist gebruik van valbeveiligingsproducten

Hierbij valt te denken aan: foutief gemonteerde leuningen, werken met een te lange lanyard of een zwak afknooppunt. Tevens het werken met doodgewichtankers die bescherming bieden conform werkbegrenzend werken, toch gebruiken als valbeveiliging. Of het gebruiken van valbeveiliging geschikt voor één persoon, toch gaan gebruiken voor twee personen. Dit is natuurlijk levensgevaarlijk!

Slecht zicht

De nok van het dak of een technische ruimte op het gebouw kan het zicht op het dak beperken. Losgewaaide dakbedekking of juist bladeren op het dak kunnen ervoor zorgen dat u slecht zicht heeft waar u loopt. Tevens kunnen dakpannen, ventilatie-installaties, zonnepanelen of airco-units uw zicht op het dak beperken.

Dakhelling

Hoe groter de dakhelling is, hoe groter het valgevaar. Verzeker u ervan dat uw valbeveiliging en de dakbedekking stevig is, voordat u hierop ook maar één voet plaatst.

Daken met verschillende niveaus

Werknemers die dakwerkzaamheden dienen uit te voeren kunnen te maken krijgen met daken van verschillende hoogtes. Een dak kan op punten enkele meters in hoogte verschillen met een ander dakvlak. Het valgevaar van het ene dakvlak naar het andere dakvlak is een sterk onderschat gevaar. Juist om deze reden is dit een oorzaak van vele ongevallen! Zorg te allen tijden voor valbeveiliging die geschikt is voor de situatie waarin u of uw medewerkers gaan werken.

Gevaren bij werken op hoogte

Dakveiligheid is de verantwoordelijkheid van ieder persoon die betrokken is bij het project. De risico's zijn er altijd, maar met de identificatie van deze gevaren en het handhaven van de regelgeving kunnen veel doden en gewonden worden voorkomen. Bij het dragen van een harnas, zorg ervoor dat het koord de juiste lengte heeft. Zorg ervoor dat het hekwerk en andere collectieve valbeveiliging voor daklichten of lichtstraten geplaatst zijn. Veel ongelukken gebeuren als er geen duidelijk zicht is op het gevaar en men door een dakopening kan vallen. Dit ongeval komt het meest voor bij sneeuw waarbij men ongemerkt bij onbeveiligde dakramen, lichtkoepels of lichtstraten werkt.

Een van de dodelijkste gevaren bij werken op hoogte is een slecht geplaatste ladder. Ofwel de hoek staat verkeerd (niet op 65-75 graden) of de bovenzijde van de ladder is niet stevig vastgemaakt aan het dak. Inspectie SZW heeft diverse meldingen van mensen die met een bundel op hun schouder de ladder op klimmen waardoor het zwaartepunt wijzigt en de ladder kan vallen. De werknemer valt achterover en de bundel is de oorzaak van het ongeval en niet de vallende ladder. Zorg ervoor dat de voeten stevig worden geplaatst op de grond en de ladder op een juiste wijze geborgd wordt.

Ongeacht de situatie, moet er altijd valbeveiliging worden gebruikt en een praktische kennis van de PBMs (persoonlijke beschermingsmiddelen) die levens zal redden.

Valgevaar is het grootste gevaar

Inspectie SZW verstaat in een ongevalsanalyse over de jaren 2011-2014 gepubliceerd in januari 2016 onder de val van hoogte 16% van de ongevallen. Hierbij was een val van dak, vloer of platform 6%, een val van een steiger was 3%, een val van een stilstaand voertuig was 3% , een val van een bewegend platform 1%, een val van hoogte door een gat in de grond en 1% een overige val van hoogte. Naast het vallen van hoogte heeft Inspectie SZW onderzocht dat in zelfs 21% van de ongevallen de oorzaak niet een val van grote hoogte was. Men dient dus ook zeker waakzaam te zijn bij het werken op lagere hoogtes.

Het valgevaar in totaliteit is het grootste risico dat heeft geleid tot ongevallen. De ernstigste ongevallen hebben alle te maken gehad met valgevaar. Valbeveiliging is nog vaak een ondergeschoven kindje terwijl het extreem belangrijk is om uw medewerkers veilig te laten werken. Naast het valgevaar gebeuren er ook enorm veel ongevallen door contact met bewegende delen van machines. Wij hebben zowel collectieve valbeveiliging als leuningsystemen die veiligheid creëert voor medewerker in de nabijheid van machines.